Consistente resulaten, veilig, met een focus op het welzijn van het paard
OPU & ICSI
De termen OPU en ICSI zijn de afgelopen jaren bij veel paardenfokkers ter sprake gekomen. Iedereen heeft er wel een mening over. Maar wat is het nou precies, hoe verlopen de verschillende procedures en wat zijn de voor- en nadelen? Hier willen wij uitleg geven over deze relatief nieuwe voortplantingstechnieken die uitgevoerd kunnen worden bij Equiception BV.
Allereerst, is het goed om te beseffen dat OPU en ICSI twee verschillende procedures zijn, die wel onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden. De één volgt altijd na de ander maar samen staan ze voor de verschillende stappen in het gehele proces.
OPU kan gezien worden als de eerste stap, waarbij de follikels worden aangeprikt, geschraapt en gespoeld om de oocyten (eicellen) te verkrijgen. Om dit zo veilig mogelijk te kunnen doen wordt de merrie gesedeerd en meegenomen naar onze klinische OPU ruimte. Aanvullende medicatie (ontstekingsremmers/pijnstillers, preoperatieve antibiotica en een darmontspanner) worden toegediend en de meeste merries zullen een ruggenprik ondergaan om de procedure zo veilig en pijnvrij als mogelijk uit te voeren. Vervolgens wordt er een katheter in de blaas gebracht en het gehele gebied rond de vagina grondig schoongemaakt met een milde anti-bacteriële zeep.
Kennisbank
Veel gestelde vragen
OPU & ICSI
OPU (Ovum Pick Up) en ICSI (Intracytoplasmatische Sperma Injectie) zijn twee verschillende procedures, die wel onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden. De ene volgt de andere altijd op, maar beide vertegenwoordigen dus de verschillende stappen van het volledige proces dat nu kort zal uitgelegd (meer gedetailleerde informatie kan hier worden gevonden hyperlink).
OPU-> ICSI-> ontwikkeling van een embryo in het laboratorium > vitrificatie (invriezen) van het embryo-> ontdooien van het embryo-> overzetten van het embryo in een draagmerrie -> drachtcontrole (ongeveer 1 week na overzetten)
OPU = de procedure waarbij ovariële follikels (met vloeistof gevulde blaasjes op de eierstokken die de eicellen bevatten) worden aangeprikt en leeggezogen om de eicellen te verzamelen.
- De staartbasis van de merrie wordt geschoren en een epidurale injectie (ruggenprik) wordt toegediend
- De merrie wordt gesedeerd
- Antibiotica, een ontstekingsremmer en een darmverslapper worden toegediend
- Een echografische sonde, met daaraan een naaldgeleider bevestigd, wordt in de vagina van de merrie gebracht
- De eierstok wordt rectaal vastgehouden en in contact gebracht met de echografische sonde om de follikels te visualiseren
- Elke follikel (groter dan 1 cm diameter) wordt afzonderlijk aangeprikt, leeggezogen en meerdere malen gespoeld om de eicel te verzamelen
- De spoelvloeistof uit de follikels wordt in het laboratorium beoordeeld op de aanwezigheid van eicellen
- De eicellen worden verzameld en opgeslagen in een speciaal medium om verdere rijping te stimuleren
- Alleen gerijpte eicellen zullen worden bevrucht
De volledige OPU-procedure duurt gemiddeld 1,5 uur (afhankelijk van de hoeveelheid follikels) en kan worden uitgevoerd gedurende iedere fase van de cyclus, ook tijdens de anoestus. De merrie zal op dezelfde dag weer klaar zijn om naar huis te gaan.
ICSI = de techniek waarbij een enkele spermacel met gespecialiseerde apparatuur in een gerijpte eicel wordt geinjecteerd.Tot op heden sturen we de eicellen naar Avantea, een laboratorium voor geavanceerde veterinaire voortplantingstechnieken in Italië, waar de ICSI, en de ontwikkeling en het invriezenvan de embryo’s plaatsvindt.
Ontwikkeling van het embryo – na succesvolle bevruchting van een eicel, ontwikkelt het vroege embryo zich gedurende 7-9 dagen in het laboratorium.
Het invriezen van het embryo – ontwikkelde embryo’s van goede kwaliteit worden vervolgens ingevroren. Doordat de embryo’s zo klein zijn kunnen ze succesvol worden ingevroren.
Transplantatie van het embryo – het ingevroren embryo kan voor onbepaalde tijd worden opgeslagen en worden ontdooid wanneer een geschikte draagmerrie beschikbaar is.
Het winnen van embryo’s via embryo transplantatie (ET) heeft verschillende beperkingen. Het vereist dat de donormerrie een functioneel voortplantingsstelsel heeft; in ieder geval is het noodzakelijk dat sperma de eileider kan bereiken, de merrie normaal ovuleert, en de eileider en baarmoeder de bevruchting en ontwikkeling van een embryo kunnen ondersteunen tot dag 7 of 8 na de ovulatie. Daarnaast is voor het insemineren van de donormerrie een volledige inseminatiedosis van sperma van goede kwaliteit vereist. De opbrengst bestaat enkel uit het potentiële embryo dat voortkomt uit de eisprong van één dominant follikel (of soms twee als de merrie dubbel ovuleert). Zoals elders uitgelegd (hyperlink) kan het gebruik van ET bij merries die in de sport lopen, worden bemoeilijkt door de effecten van stress. Tot slot kan herhaalde manipulatie van de baarmoeder van de merrie leiden tot het ontstaan van baarmoederontsteking. Dit in overweging nemende, kan OPU en ICSI meer succesvol zijn voor sommige merries en/of bepaalde merrie-hengst combinaties.
De techniek van eicelwinning en intracytoplasmatische sperma injectie omzeilt de baarmoeder, eileiders en afwijkingen in de ovulatie en kan de oplossing zijn voor het verkrijgen van nakomelingen van merries met chronische baarmoederontsteking, merries die verdacht worden van afwijkende eileiders, of merries die herhaaldelijk zogenaamde hemorragische anovulatoire follikels hebben. ICSI zal echter niet nuttig zijn als de oorzaak van de verminderde vruchtbaarheid van de merrie te wijten is aan de kwaliteit van haar eicellen.
Tevens, aangezien er maar 1 zaadcel nodig is voor iedere geïnjecteerde eicel, biedt deze techniek duidelijke voordelen in het geval van een beperkte hoeveelheid beschikbaar sperma zoals bij overleden hengsten, verminderd vruchtbare hengsten en uiteraard bij bijzonder kostbaar en exclusief diepvries sperma. Een rietje diepvriessperma kan over het algemeen voor maximaal 10 ICSI-sessies gebruikt worden.
Ook in het geval van het plotseling overlijden van een merrie of bij een geplande euthanasie, kunnen meestal nog voor ICSI geschikte eicellen post-mortem uit de eierstokken gewonnen worden.
Een groot voordeel van OPU en ICSI is dat deze techniek het gehele jaar kan worden toegepast. De eicelwinning kan in elke fase van de voortplantingscyclus van de merrie (inclusief anoestrus) uitgevoerd worden en vervolgens wordt het embryo ingevroren en voor onbepaalde tijd opgeslagen tot het ontdooit kan worden wanneer er een geschikte draagmerrie beschikbaar is.
Daarnaast is OPU een enkele op zichzelf staande procedure zonder voorafgaande hormonale interventie en kost het minder tijd in vergelijking tot ET (waarbij de cyclus van de merrie wordt vervolgd, ze wordt geïnsemineerd en er een week later een embryospoeling plaatsvindt), wat voordelig kan zijn voor merries die in de sport lopen.
Het is goed om te beseffen dat de OPU-procedure alleen kan worden uitgevoerd in een goed uitgeruste kliniek en daarom biedt Equiception B.V. dit NIET aan als een mobiele dienst. Donormerries zullen voor de procedure naar de kliniek van Equiception B.V. te Zegveld gebracht moeten worden.
Ovum Pick-Up
OPU
OPU staat voor Ovum Pick-Up, oftewel het oogsten (spoelen) van eicellen, en is de eerste stap van het gehele proces.
De uitgebreide voorbereiding van de merrie neemt vaak evenveel tijd in beslag als de OPU-procedure zelf, en is van belang voor een succesvolle uitkomst. De merrie wordt gesedeerd en krijgt tevens een ontstekingsremmer, preventief antibiotica en darmverslapper toegediend. Er wordt een urinekatheter geplaatst en tenslotte wordt de procedure met een ruggenprik zo veilig en pijnvrij mogelijk gemaakt.
Tijdens de OPU-procedure zal de dierenarts rectaal, om de beurt, de beide eierstokken lokaliseren en in de juiste positie brengen. De eierstok wordt voorzichtig naar achteren toe getrokken zodat deze contact maakt met de echografische sonde, welke in de vagina van de merrie is gebracht. De eierstok, die dan via de vaginawand van de echo wordt gescheiden, kan nu goed in beeld worden gebracht. Met behulp van een lange naald, welke aan de echografische sonde is bevestigd, worden vervolgens de verschillende follikels (waarin de eicellen zich bevinden) afzonderlijk aangeprikt, leeggezogen, geschraapt en meerdere malen gespoeld. De opgevangen spoelvloeistof wordt na afloop in het laboratorium gefilterd en onderzocht op aanwezigheid van eicellen. De geïdentificeerde eicellen worden vervolgens één voor één ‘gewassen’, beoordeeld en dan verpakt voor transport naar onze partner Avantea in Italië, een gespecialiseerd laboratorium voor geavanceerde veterinaire voortplantingstechnieken. Bij Avantea zal de verdere maturatie van de eicellen, de ICSI-procedure en de ontwikkeling van de embryo’s plaatsvinden.
DE MERRIE
EFFECT OP DE MERRIE
De totale tijdsduur van de OPU-procedure is gemiddeld 45 minuten. Als alles ongecompliceerd verloopt kan de merrie diezelfde dag nog opgehaald worden.
De avond en de dag na de procedure kan de merrie sloom zijn, eventueel een verminderde eetlust vertonen en/of een verhoogde lichaamstemperatuur hebben. In zeldzame gevallen voelt de merrie zich meerdere dagen niet lekker.
Het is belangrijk te beseffen dat er aan veel veterinaire handelingen risico’s kleven, zo ook bij OPU. Complicaties die kunnen optreden zijn onder andere: bloedingen (rectaal, vaginaal, ovarieel), rectumscheuren, rectale en ovariële abcessen en buikvliesontsteking. Allen kunnen in het ergste geval tot het overlijden van de merrie leiden. Uiteraard hebben wij een team van professionals samengesteld die deze risico’s zo goed mogelijk inschatten en die, als zij het nodig achten, de procedure zullen staken.
Tenslotte kan gemeld worden dat, afhankelijk van hoeveel follikels een merrie ontwikkelt en hoe goed ze herstelt van de procedure, er regelmatig een interval van tenminste 3 weken tussen twee OPU sessies bij dezelfde merrie kan worden bereikt. Ook worden merries regelmatig geïnsemineerd en gespoeld voor een embryo tussen twee OPU sessies in; OPU heeft geen negatief effect op de natuurlijke fertiliteit van de merrie.
Intra Cytoplasmatische Sperma Injectie
ICSI
De term ICSI staat voor Intra Cytoplasmatische Sperma Injectie: het injecteren van één enkele zaadcel in een eicel, waaruit een embryo kan ontstaan. Dit is een geavanceerde vorm van IVF.
Indien de bevruchting van de eicel succesvol blijkt, zal het embryo zich gedurende 7-9 dagen ontwikkelen in het laboratorium, waarna deze te vergelijken is met een ‘normaal’ embryo van 5-6 dagen. ICSI-embryo’s zijn dus erg klein en kunnen hierdoor verassend goed ingevroren worden. De ingevroren embryo’s worden bij Equiception BV. opgeslagen en kunnen vervolgens worden ontdooid en overgezet in een geschikte draagmerrie wanneer men dat wenst.
Voordelen
Een groot voordeel van OPU/ICSI is dat het embryo ingevroren is en pas ontdooid wordt als er een geschikte draagmerrie beschikbaar is.OPU en ICSI heeft meerdere voordelen; zo kan OPU op ieder moment van de cyclus van de merrie plaatsvinden (inclusief tijdens de winter-anoestrus) en dus ook gedurende het gehele jaar. De ingevroren embryo’s kunnen zo lang als nodig bewaard blijven en worden pas ontdooid als de perfecte draagmerrie beschikbaar is (bijvoorbeeld vroeg in het seizoen), waardoor synchronisatie van meerdere draagmerries, zoals bij embryo transplantatie, niet nodig is. Mede hierdoor is het bijzonder goed mogelijk om ‘eigen’ draagmerries in te zetten.
Merries die zelf niet drachtig kunnen worden, danwel geen embryo’s leveren via embryospoelingen kunnen vaak nog wel nakomelingen krijgen via OPU en ICSI. Ook in het geval van het plotseling overlijden van een merrie of bij een geplande euthanasie, kunnen meestal nog voor ICSI geschikte eicellen post-mortem uit de eierstokken gewonnen worden.
Daarnaast is OPU een enkele op zichzelf staande procedure zonder voorafgaande hormonale interventie, wat voordelig kan zijn voor sportmerries.
En tenslotte, aangezien er maar 1 zaadcel nodig is voor iedere geïnjecteerde eicel, biedt deze techniek duidelijke voordelen in het geval van een beperkte hoeveelheid beschikbaar sperma zoals bij overleden hengsten, verminderd vruchtbare hengsten en uiteraard bij bijzonder kostbaar en exclusief diepvries sperma. Een rietje diepvriessperma kan over het algemeen voor maximaal 10 ICSI-sessies gebruikt worden.
KANS OP EEN EMBRYO
TE VERWACHTEN RESULTATEN
Bij Equiception bereiken we een vrij consistente eicelwinst van 65%, dat wil zeggen dat we een eicel winnen uit ± 65% van de aangeprikte follikels. Echter, de resultaten kunnen variëren aangezien sommige merries een mindere opbrengst geven (30%) en een enkeling juist weer een opbrengst van bijna 100% van de aangeprikte follikels kan bereiken.
Van het aantal geoogste eicellen wordt na rijping en beoordeling op geschiktheid ongeveer 60% met een spermacel geïnjecteerd. Na deze verschillende stappen is de slagingskans om 1 of meerdere ingevroren embryo’s te verkrijgen 60%. Het gemiddelde aantal embryo’s per succesvolle poging is 1,9.
Samengevat wil dit zeggen dat gemiddeld uit 10 verschillende OPU-ICSI-procedures er helaas 4 pogingen niet succesvol zullen zijn, daartegenover hebben de overige 6 pogingen samen 12 embryo’s geproduceerd.
KANS OP EEN DRACHT
Na het ontdooien en transplanteren van een ICSI-embryo zal 80% aanslaan in de draagmerrie. De vroegembryonale sterfte is iets hoger dan bij een ‘natuurlijke’ dracht, namelijk 8 tot 15%.
EISEN AAN DE DONORMERRIE
EISEN
Door de verschillende stappen in het hele proces, en de daarbij geassocieerde cumulatieve verliezen, dienen er voldoende geschikte follikels aanwezig te zijn om de kans op het produceren van embryo’s te vergroten. We raden aan dat de merrie die bij ons voor OPU aangeboden wordt, op zijn minst in totaal 15 follikels (≥ 1 cm diameter) op haar eierstokken heeft. De OPU-procedure is het meest succesvol bij vele kleine follikels. Om teleurstelling te voorkomen raden wij dan ook aan om de merrie thuis door een dierenarts te laten controleren voor haar bij Equiception BV. aan te bieden.
Tevens dient de merrie voorafgaand aan de procedures getest te zijn op EIA (Equine Infectieuze Anemie) en CEM (Contagious Equine Metritis). Dit in verband met het exporteren van de eicellen naar Italië. Een volledige negatieve uitslag dient minimaal 3 werkdagen voor de geplande OPU beschikbaar te zijn.